Er zijn helaas geen plaatsen meer voor deze voorstelling.
Door: Jan Brokken (tekst) en Marcel Worms (piano)
Datum: 15 april 2016
Aanvangstijd: 18:30 uur
Toegangsprijs: 40 euro (inclusief maaltijd)
Chopin rond de Evenaar
Chopin oefende een blijvende invloed uit op de muziek van de Caribische eilanden en Zuid-Amerika. Componisten van Curaçao, Cuba, Aruba, Venezuela en Brazilië lieten zich inspireren door de Poolse grootmeester.
Voor Antillianen en Zuid-Amerikanen is muziek alleen muziek als er op gedanst kan worden. Dat kon je op walsen en mazurka’s. In 1900 was de mazurka de meest gehoorde en meest beoefende dans van Curaçao. In 1930 klonk bij iedere gelegenheid – feest of begrafenis – een wals. Niet een Weense wals maar een sterk door Chopin beïnvloede Antilliaanse wals. Mazurka en wals bleven de gehele 20ste eeuw populair op de Antillen. Nog in 1999 zong de populaire Curaçaose zangeres Izaline Calister een mazurka.
De Curaçaose familie Palm bracht tussen 1850 en 1950 achttien muzikanten en componisten voort. De bekendste – Jacobo en Rudolf Palm – begonnen de dag nooit zonder een half uur Chopin te spelen, het liefst zo vroeg mogelijk, vlak voor de zon opkwam. Jacobo was de leermeester van misschien wel de grootste componist die Curaçao voortbracht: Wim Statius Muller. Zijn walsen, mazurka’s en tumba’s werden bij een New Yorkse muziekuitgever gepubliceerd.
Op Aruba verwierven Padú del Caribe en Rufo Wever faam. De invloed van Chopin verliep op Cuba via Louis Moreau Gottschalk uit New Orleans en Spaanse componist Manuel de Falla. Zij hadden een sterke invloed op de 20ste eeuwers Ignacio Cervantes en Ernesto Lecuena. In Venezuela werd Teresa Carreno de vurigste discipel van Chopin, in Brazilië componeerde Francisco Mignone in de jaren 1930 een serie schitterende walsen.
Jan Brokken traceerde de wortels van de Antilliaanse muziek en schreef er een hartstochtelijk boek vol verhalen over. Waarom elf Antillianen knielden voor het hart van Chopin oogstte veel lof in Nederland, de Antillen en Polen. In 2014 verschijnt de Amerikaanse uitgave. Voor de presentatie van de Poolse editie toerde Jan Brokken met vier Antilliaanse pianisten door Polen. Jan Brokken: ‘Wij hebben de Antilliaanse mazurka teruggebracht naar het land van herkomst. De Polen waren stomverbaasd. Zij hoorden een Chopin die een eeuw lang onder de palmen had vertoefd.’
Pianist Marcel Worms verdiepte zich in de muziek van Francisco Mignone en reisde naar Rio de Janeiro om een masterclass te volgen bij de weduwe Mignone – zelf een begenadigd concertpianiste. Hij stelde een cd samen met de meest kenmerkende muziekstukken van Mignone. Ook bracht hij een cd uit met walsen en dansen van de bekendste Antilliaanse componisten.
In hun concertlezing Chopin rond de Evenaar laten Jan Brokken en Marcel Worms op vrolijke en aanstekelijke wijze horen hoe culturen in elkaar overgaan en hoe makkelijk de Chopinachtige mazurka’s, walsen en dansen zich lieten plooien naar tropische hartstocht en hoe makkelijk ook ze verbindingen aangingen met lokale ritmes.
Van deze concertlezing gaat iedereen opgewekt naar huis, want de verhalen die Jan Brokken vertelt zijn uitermate grappig en de korte muziekstukken die Marcel Worms laat horen nopen tot mee wiegen en bijna tot mee dansen.
‘De verhalen en de muziek bewijzen hoe vruchtbaar het huwelijk tussen Chopin en de Antillen is geweest.’ – Pieter Steinz, NRC Handelsblad